Na rozsądek nie pójdzie, czyli o tym, jak wdrażać zmiany w firmie i życiu

Gdy Daniel Kahneman i Amos Tversky opracowali teorię perspektywy, która zapoczątkowała powstanie ekonomii behawioralnej i za którą Kahneman dostał później Nagrodę Nobla, w wielu kręgach akademickich nie została ona dobrze odebrana. Klasyczni ekonomiści jej nie polubili i uważali, że nie opisuje ona dobrze realiów. Woleli zostać przy swoich – kompletnie oderwanych od rzeczywistości, jeśli możemy to szczerze i otwarcie powiedzieć – modelach. Są tacy, którzy do dziś dnia tkwią przy swojej starej metodologii.

Nie od dziś wiadomo, że utwardzane tłuszcze roślinne są jedną z bardziej trujących rzeczy, jakie można pakować do organizmu, a jednak wciąż jest spora grupa osób, które kupują margaryny zamiast masła, nawet jeśli słyszeli o tych wynikach.

Jakiś czas temu rozmawiałam z koleżanką, która pracuje w marketingu w jednej z warszawskich korporacji. Skarżyła się, że ich departament robi masę badań focusowych (który nie robi…), które opierają się o deklaracje konsumentów. Większość managerów i dyrektorów podobno zrozumiała już, że nie ma sensu pytać ludzi o opinie o ich produktach, bo nie przekładają się one na prawdziwe zachowania. A jednak za każdym razem, gdy dochodzi do podjęcia decyzji, postanawiają jednak zrobić kolejne badanie focusowe.

Każdy z nas pewnie może przytoczyć wiele innych przykładów, które pokazują, że ludzie nie lubią zmian. Nawet (a może szczególnie?) jeśli zmiana ta jest poparta rzetelnymi danymi, które pokazują czarno na białym, że można lepiej, szybciej, zdrowiej, taniej, efektywniej.

Skąd ten opór? I dlaczego argumenty nie wystarczą?

Czytaj dalej

Cause related marketing, czyli o efektywności działań prospołecznych w marketingu

Kilka tygodni temu prowadziłam szkolenie, na którym padło pytanie, co ekonomia behawioralna i badania naukowe mówią na temat powiązania marki z celem charytatywnym. Jaki ma to wpływ na jej wizerunek i na wyniki biznesowe? Czy warto robić tego typu akcje lub wpisać je na stałe w strategię?

Na logikę wydawałoby się, że asocjacja marki z prospołecznym celem powinna mieć pozytywny wpływ na postawy konsumentów wobec marki i jej wizerunek, a co za tym idzie – na sprzedaż. W końcu ludziom dobrze kojarzy się pomaganie i wspieranie szczytnych celów, więc postawy te powinny zostać przeniesione na markę. Jak jednak wiemy, logika i obserwacje ekonomii behawioralnej nie zawsze idą w parze. Co zatem pokazują badania? Jak jest w rzeczywistości? Zobaczmy!

Czytaj dalej

Cztery kroki do przygotowania interwencji behawioralnej

Wiele jest podejść do tego, jak wykorzystać wiedzę z nauk behawioralnych i jak planować interwencje behawioralne. Jak to zwykle bywa, każda sytuacja i problem będą wymagały innego podejścia. Poniżej przestawiam Wam proces, którego często sama używam, który sprawdza się zarówno w kontekście działań związanych z polityką publiczną, CSR jak i marketingu.

Czytaj dalej

ZROZUM ROZUM: Karty behawioralne do projektowania lepszych zachowań

Ekonomia behawioralna jest super. Pomaga zrozumieć, jak ludzie podejmują decyzje. Tłumaczy nieświadome mechanizmy behawioralne, które sterują naszym zachowaniem. Dzięki niej łatwiej tworzyć nowe, lepsze zachowania.

Ekonomia behawioralna jest bardzo frustrująca. Jest masa narzędzi, ale nie ma jednej, obowiązującej teorii, więc nie zawsze wiadomo, jak się całą tą wiedzą posługiwać i co z nią zrobić.

Ekonomia behawioralna jest jak garaż majsterkowicza. Jest w nim cała masa przedmiotów. Są one jednak porozrzucane po całym garażu i ciężko się na początku połapać, jakie narzędzia w ogóle mamy w tym garażu, a czego brakuje.

Aby pomóc Wam zacząć stosować wiedzę z nauk behawioralnych w praktyce przygotowałam karty Zrozum Rozum. Jest to talia 40 kart, z 40 różnymi behawioralnymi narzędziami służącymi do zmiany zachowań.

Czytaj dalej

Insighty behawioralne i polityka publiczna. Lekcje z całego świata

Na początku marca, OECD opublikowało raport „Behavioural Insights and Public Policy: Lessons from Around the World”. Znajdziecie w nim omówienie tego, jak wykorzystuje się podejście behawioralne do poprawy jakości życia ludzi na całym świecie. Zagadnienie to jest omówione na przykładzie 100 case’ów, z różnych dziedzin polityki publicznej:

  • ochrony konsumentów
  • edukacji
  • oszczędzania energii
  • ochrony środowiska
  • finansów
  • zdrowia i bezpieczeństwa
  • rynku pracy
  • jakości usług publicznych
  • podatków
  • telekomunikacji

W raporcie znajdziecie dużo inspiracji dotyczących tego, jak można wykorzystywać podejście eksperymentalne (tzw. randomised control trials) w polityce publicznej, aby testować i wypracowywać najlepsze i najbardziej efektywne rozwiązania.

Czytaj dalej

Projekt odwracania. Jak jedna przyjaźń zmieniła świat

The Undoing Project: A Friendship that Changed the World” to książka Michaela Lewisa, znanego wszystkim autora takich książek jak „Moneyball: The Art of Winning an Unfair Game” czy „Wielki Szort: Mechanizm maszyny zagłady”. Innymi słowy, gwarantowanych bestsellerów.

„The Undoing Project” opowiada o relacji Daniela Kahnemana i Amosa Tversky’ego, czyli dwóch osób, których przyjaźń i wspólna praca naukowa zaowocowały powstaniem ekonomii behawioralnej.

Nie wiem, czy książka ta też się doczeka ekranizacji, ale dla osób, które są ciekawe, jak to się wszystko zaczęło i chcą się dowiedzieć więcej o tym, jak powstaje nowa dziedzina nauki, jest to pozycja obowiązkowa, razem z „(Mis)Behaving: The Making of Behavioral Economics”.