Daniel Kahneman to człowiek, który stworzył ekonomię behawioralną, a jego książka „Pułapki myślenia“ jest odpowiedzialna za spopularyzowanie tej dziedziny nauki w ostatnich latach. Tym samym książka ta jest obowiązkową lekturą dla każdego, kto chce zrozumieć, jak ludzie podejmują decyzje, jakie skróty myślowe stosujemy i jakie przez nie popełniamy błędy.
„Zwierzęce Instynkty” to książka dwóch laureatów nagrody Nobla, George’a Akerlofa i Roberta Shillera, wyjaśniająca m.in. jak i dlaczego rynki przechodzą przez kryzysy, dlaczego istnieje bezrobocie czy dlaczego musimy mieć albo inflację albo bezrobocie. Ci co mnie znają wiedzą, że jestem ostatnią osobą, która chciałaby czytać książki o tym, jak działa rynek, więc tych z Was, którzy podobnie reagują na ww. hasła („Ale nuda!“) zapewniam: ta książka jest inna. Jest ciekawa, a momentami wręcz fascynująca. To pewnie jedna z moich ulubionych książek z zakresu ekonomii behawioralnej.
Dan Ariely opowiada dwie historie o konflikcie interesów między osobistymi celami a naukowym zgłębianiem wiedzy. Wniosek? Jeśli chcesz badać świat, bądź świadoma/y swoich ludzkich słabostek.
Dan Ariely znany jest w świecie akademickim (i nie tylko) z tego, że co kilka lat bierze na tapetę nowy obszar badań i eksploruje go, aż zrozumie wszystko, napisze książkę, opowie o tym na TEDzie i zabierze się za nowy temat.
Jednym z ciekawszych takich tematów ostatnich lat było kłamstwo. Kiedy i dlaczego uważamy, że oszukiwanie, kradzież i kłamanie jest w porządku? O szczegółach opowie Wam Dan.
A jeśli ktoś z Was po obejrzeniu TEDa będzie wciąż zainteresowany tematem, to polecam film wyprodukowany przez Dana, (Dis)Honesty: The Truth About Lies.
Co motywuje nas do pracy? Wbrew obiegowej opinii, nie pieniądze. Ale też nie radość. Jak pokazują badania Dana Ariely’ego, większość z nas jest najbardziej zadowolona wtedy, gdy może się nieustannie rozwijać i dążyć do celu.
Dan Ariely to pewnie najbardziej znany ekonomista behawioralny świata i spec w robieniu ciekawych i śmiesznych badań eksperymentalnych oraz tłumaczenia ich na normalny, codzienny język. Tym razem Dan w wersji TED Talk, w którym wykorzystuje złudzenia wzrokowe, intuicję i wyniki swoich badań, aby pokazać, jak nie jesteśmy tak racjonalni, jak nam się wydaje.
„Zalety irracjonalności“, razem z “Potęgą irracjonalności” jeden z lepszych punktów startowych dla osób, które zaczynają swoją przygodę z naukami behawioralnymi. (Tym samym może nie być najciekawszą lekturą dla osób, które już trochę w temacie siedzą, bo przykłady badań opisanych w tej książce są na tyle często cytowane przez większych i mniejszych speców od decyzji, że mogą być mało intrygujące i ciekawe.)
„Szczera prawda o nieuczciwości“ to zbiór badań i anegdot pokazujących, kiedy i dlaczego kłamiemy oraz kiedy uważamy, że kłamstwo jest uzasadnione i w porządku. Nie będę się rozpisywać, bo zrobił już to wydawca 🙂
„Mała WIELKA zmiana” jest zdecydowanie mniej znaną książką niż „Impuls”, pomimo tego, że jednym z jej autorów jest znany na całym świecie psycholog społeczny Robert Cialdini. Jej mniejsza popularność jest pewnie spowodowana tym, że ukazała się dużo później niż „Impuls”, a jest o tym samym, czyli o architekturze wyboru (zwanej przeze mnie roboczo szturchańcami, tłumacząc angielskie słowo nudge). To są właśnie te małe zmiany (w otoczeniu), które skutkują wielką zmianą (w zachowaniu).
Do dziś dnia nie rozumiem tłumaczenia tytułu tej książki na język polski. Chcę, abyście zatem wiedzieli, że ta książka nie jest o impulsach. Jest o szturchańcach, co jest moim roboczym (i nieskromnie powiem, że dużo lepszym 😉 ) tłumaczeniem angielskiego słowa „nudge”.
Szturchańce, zwane inaczej architekturą wyboru, to powszechnie już stosowane podejście do zmiany zachowań ludzi, polegające na rearanżacji środowiska fizycznego, w jakim znajduje się człowiek (np. kolejności ułożenia jedzenia w stołówce firmowej; umiejscowienia koszy na śmieci w parku; czy przelewania przez pracodawcę automatycznie części pieniędzy pracowników na konta oszczędnościowe, aby pomóc im oszczędzić na emeryturę), w efekcie którego osoba zachowuje się inaczej.
„Impuls” to pewnie, razem z „Pułapkami myślenia”, najbardziej znana książka z obszaru ekonomii behawioralnej. Tłumaczy, na czym dokładnie polega architektura wyboru, jak ją wykorzystywać, do czego nie należy jej wykorzystywać i jak stosować to podejście, aby zmieniać zachowania ludzi, mając na uwadze ich dobrobyt.
